Η Starface επανέρχεται με νέο άρθρο στο Stardome* και μας χαρίζει ξανά την διεισδυτική ψυχαναλυτική της μάτια! Από τις ενοχές του Κρόνου (που ήταν το θέμα του τελευταίου της άρθρου) φτάνουμε τώρα στο άλλο άκρο: τις Ουράνιες τάσεις φυγής από τις σχέσεις και την ανάγκη για αυτονομία και ελευθέρια που αντιστέκεται στην ανάγκη για συντροφικότητα...

«Θέλω μόνο να ξέρω ότι μπορώ να φύγω» ήταν οι λέξεις μίας φίλης που μου έμειναν στο μυαλό ύστερα από μία πρόσφατη συνομιλία μας. Είναι ένα βήμα πριν τη συγκατοίκηση με τον σύντροφό της και εδώ και ένα χρόνο το αναβάλλει συνεχώς. «Μα γιατί;» τη ρωτάω, ενώ ήδη ξέρω την απάντηση. «Δεν ξέρω, νομίζω ότι θα χάσω την ελευθερία μου, ότι μετά από αυτή την απόφαση δεν θα υπάρχει επιστροφή, ότι δεν θα μπορώ να ελέγξω τον εαυτό μου και ότι στη ζωή μου και στις επιλογές μου θα εμπλέκονται και άλλοι. Δεν μπορώ, πνίγομαι!». Δεν έχει κι άδικο. Έτσι είναι μερικές φορές η συμβίωση. Οι σχέσεις γενικότερα.

Αλλά στους ανθρώπους όπου ο Ουρανός κάνει σημαντικές όψεις με τη Σελήνη, τον Ήλιο ή την Αφροδίτη τους, αυτές οι σκέψεις γίνονται ακόμα πιο έντονες και χαρακτηρίζουν τη ζωή τους και τις επιλογές τους σε μεγάλο βαθμό. Πώς μπορείς να πείσεις έναν άνθρωπο να μείνει σταθερός σε μία σχέση, σε μία καριέρα, σε μία απόφαση, όταν το νόημα της ζωής του βρίσκεται μέσα στην αλλαγή; Όταν αυτό που απεχθάνεται περισσότερο είναι η καταπίεση και η στασιμότητα, όταν η ψυχή του τρέφεται αποκλειστικά και μόνο από την ελευθερία των επιλογών και του πνεύματος και όταν οι ελπίδες του στηρίζονται στο μέλλον που είναι άγνωστο και όχι στο παρόν που γνωρίζει.

Ο Ουρανός μέσα μου

Οι Ουράνιες προσωπικότητες αναζητούν νόημα και σκοπιμότητα σε αυτό που κάνουν. Δεν μπορούν να δεχτούν κάτι επειδή «έτσι πρέπει» και γι' αυτό τους είναι δύσκολο να πειθαρχήσουν σε νόρμες και κατεστημένα. Είναι και αυτό μία μικρή διαμαρτυρία απέναντι σε πράγματα και καταστάσεις που θεωρούν ότι δεν είναι πλέον λειτουργικά και πρέπει να αλλάξουν. Το ίδιο ισχύει και για τις σχέσεις. Όταν αντιλαμβάνονται ότι μία σχέση κολλάει σε ταμπού, σε στερεότυπα, επαναλαμβάνεται και ανακυκλώνεται, τότε η μόνη διέξοδος είναι η φυγή. Ακόμα κι αν αυτό σοκάρει τον Άλλο. Ακόμα κι αν οι γύρω τους θέλουν κι άλλο χρόνο για να συνειδητοποιήσουν τι έχει γίνει και τι μέλλει γενέσθαι.

Οι όψεις του Ουρανού με τον Ήλιο ή τη Σελήνη δίνουν στο άτομο μία μαγνητική δύναμη που προσελκύει πάνω του ανθρώπους που θέλουν να εμπλακούν σε μία σχέση εξερεύνησης μαζί του. Καλός φίλος, καλός εραστής, καλός «ψυχαναλυτής» είναι μερικά από τα θετικά του, αφού είναι δίπλα στους ανθρώπους που εκτιμάει και τους βοηθάει να φτάσουν στην αλήθεια και το πραγματικό νόημα όσων τους απασχολούν. Σε όψη με την Αφροδίτη, ο Ουρανός δίνει στις σχέσεις το στοιχείο της ανιδιοτέλειας και της ελευθερίας, μακριά από τη ρουτίνα, την κτητικότητα και την κοινοτοπία. Όταν ο Άλλος δεν μπορεί να ακολουθήσει τους ρυθμούς και τις αλλαγές που επιφέρει η τριβή και το πέρασμα του χρόνου μέσα σε μία σχέση, τότε ένας από τους δύο πρέπει να φύγει. Όχι απαραίτητα αυτός με τον έντονο Ουρανό στο γενέθλιο χάρτη, αφού μπορεί να προκαλέσει τον άλλο να φύγει (συνειδητά ή ασυνείδητα) παρά να αποσυρθεί ο ίδιος.

Οι διάφορες εκδοχές μία τέτοιας συμπεριφοράς περιλαμβάνουν τάσεις φυγής, αποφυγή δέσμευσης, αντισυμβατικές σχέσεις, σπασμωδικά ξεσπάσματα, αντιδραστικές κινήσεις, απουσία φόβου για τη μοναξιά. Τίποτα δεν μπορεί να κρατήσει δεμένο για πολύ κάποιον που θέλει να νιώθει ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να φύγει και να ξεφύγει απ' ό,τι τον πνίγει, τον καταπιέζει, τον δεσμεύει, τον κρατάει στάσιμο στη ζωή του.

Φεύγω πριν επιβεβαιώσεις τους φόβους μου

Τι μπορεί όμως να προκαλεί μία τέτοια στάση ζωής; Αν επιχειρήσουμε μία γενικότερη κοινωνική θεώρηση, θα δούμε ότι η εποχή που ζούμε μας βοήθησε να πάμε ένα βήμα πιο μακριά από την εξιδανίκευση του γάμου και των σχέσεων και να πλησιάσουμε στην απομυθοποίηση τους και την ελευθερία στον έρωτα. Κάπου εκεί ανάμεσα βρίσκεται και κάτι ακόμα πιο σημαντικό: η ανάγκη του ανθρώπου να απογυμνώσει τις σχέσεις και να δει καθαρά την αλήθεια μέσα σε αυτές. Όμως, σωστά θα απορήσει κάποιος, ποια αλήθεια μπορεί να υπάρξει μέσα σε μία σχέση, αν δεν υπάρχει συναίσθημα, πάθος, ορμή, εξάρτηση, δόσιμο; Ναι, αυτή είναι μία άλλη οπτική των σχέσεων, εξίσου υπαρκτή, σημαντική και σεβαστή. Όμως η εγκεφαλική θεώρηση του έρωτα εξακολουθεί να παραμένει ως στάση ζωής σε πολλούς Ουράνιους τύπους προσωπικοτήτων, οι οποίοι επιλέγουν κάθε απόφασή τους να συνιστά και μία επανάσταση, μια μάλλον πνευματική ένωση παρά συναισθηματική και ψυχική.

Σε μία πιο προσωπική βάση όμως οι Ουράνιοι τύποι, έστω κι αν φαίνονται ατρόμητοι, εκκεντρικοί, απρόσιτοι, ψυχροί, επαναστατικοί, κουβαλούν μέσα τους έναν μεγάλο φόβο. Αυτόν της απόρριψης. Τον φόβο ότι αν ποτέ καταφέρουν και δεθούν με τον Σημαντικό Άλλο, τότε εκείνος θα τους εγκαταλείψει και αυτό θα τους κοστίσει πολύ. Θα τους κοστίσει την εμπιστοσύνη που έδειξαν και τώρα πρέπει να την πάρουν πίσω. Θα τους κοστίσει γιατί θα επαληθεύσει τη θεωρία τους ότι «οι άνθρωποι αργά ή γρήγορα φεύγουν και σε πληγώνουν, οπότε καλύτερο είναι να φύγεις εσύ πρώτος». Θα τους κοστίσει γιατί θα τους θυμίσει εκείνες τις φορές που το δέσιμο με κάποιον άλλο αποδείχτηκε επίπονο, και να τώρα, το ίδιο «λάθος» ξανάγινε. Κάπου μέσα τους υπάρχει ένας γονέας ή ένας σύντροφος που αποστρεφόταν την οποιαδήποτε συναισθηματική εκδήλωση και κάθε φορά που τον πλησίαζε για ασφάλεια και υποστήριξη εκείνος αντιδρούσε με φυγή και με μείωση ή απόρριψη των συναισθημάτων του. Δεν χρειάζεται πολύς κόπος ή χρόνος για να συνδέσει κανείς τα συναισθήματα με μία αμφιθυμική ανάμνηση. Μόνο ένα ψυχρό βλέμμα και μία φιγούρα να απομακρύνεται, αρκούν. Ή στην καλύτερη, ένας ασυνήθιστος τρόπος αντίδρασης στις επιθυμίες και τα θέλω. «Όταν εγώ σε θέλω εσύ λείπεις», ένα πράγμα... Έτσι χτίζεται σιγά σιγά το οικοδόμημα που λέγεται «αποστασιοποίηση» και «εγκεφαλική θεώρηση των πραγμάτων».

Το κόστος της αλλαγής

Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι οι Ουράνιοι τύποι δεν μπορούν να κάνουν μία σχέση, να την καλλιεργήσουν και να τη διατηρήσουν. Σημαίνει όμως ότι χρειάζονται χώρο για να εκφράζονται, για να κινούνται, για να συνυπάρχουν με τον Άλλο. Χρειάζονται ποικιλία και εναλλαγή στη ζωή τους, και όχι ρουτίνα. Χρειάζονται δράση και όχι στασιμότητα.

Φυσικά, η αλλαγή και η απόσταση από τα συναισθήματα έχει και αυτή το δικός της κόστος. Την ενοχή που συμβαδίζει με εκείνο το κομμάτι μέσα τους που αναγνωρίζει το λάθος και περιμένει την τιμωρία γι' αυτή τη συμπεριφορά. Η συσχέτιση με άλλους ανθρώπους δεν μπορεί πάντα να παίζεται με ουράνιους όρους και για το λόγο αυτό εκτός από το να σοκάρουν τους άλλους με τις ξαφνικές, αντισυμβατικές τους αντιδράσεις, σε πολλές περιπτώσεις νιώθουν οι ίδιοι ξεκρέμαστοι όταν δεν καταλαβαίνουν «τι πήγε στραβά» και οι άλλοι γύρω τους τούς εγκαταλείπουν εν μία νυκτί. Είτε προέρχεται από έξω είτε από μέσα τους, η αιτία είναι η ίδια. Αφού οι ίδιοι οι ουράνιοι τύποι δεν μπορούν να εμπιστευτούν το συναίσθημά τους και τον εαυτό τους μέσα σε μία σχέση, πώς μπορούν να τους εμπιστευτούν οι άλλοι;