(<<Ιανουάριος>> του Leandro Bassano,1595/1600,Kunsthistorisches Museum, Gemäldegalerie,Wien)
Ο Ιανουάριος στην αρχαία Ρώμη αποκαλείτο και Ενυάλιος,ιδιαίτερη ονομασία του διπρόσωπου θεού Ιανού,ο οποίος θεωρείτο θεός απαρχής κάθε νέας κατάστασης.Το όνομα Ιανουάριος,το έλαβε από το Ρωμαίο βασιλιά Νουμά.Άλλοι αποδίδουν το διπλό πρόσωπο του Ιανού στο τέλος και την αρχή του έτους και άλλοι στο γεγονός ότι κατά τον Ιανουάριο εκτός από χειμώνα έχουμε και ηλιόλουστες ημέρες,τις Αλκυονίδες,δηλαδή δύο όψεις του καιρού.
Αστρονομικά,στις 2 Ιανουαρίου,11 μέρες μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο,η γη βρίσκεται στο πλησιέστερο σημείο στον ήλιο,δηλαδή στο περιήλιο της τροχιάς της.Θεωρείται όμως απίθανο η αρχή του έτους να ορίσθηκε εξ αυτού του λόγου.Πολλοί αρχαίοι λαοί τοποθετούσαν την αρχή του έτους στην εαρινή ισημερία στις 21 Μαρτίου.Η 1η Ιανουαρίου ως αρχή του έτους καθιερώθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη περί τον 10ο μ.Χ.αιώνα.
Ο Ιανουάριος είναι συνδεδεμένος με την εθνική λατρεία,επειδή από το 153 π.Χ. καθιερώθηκαν διάφορες ειδωλολατρικές πανηγύρεις στη Ρώμη.Την 1η Ιανουαρίου στην αρχαία Ρώμη γινόταν η ανάδειξη των Υπάτων και των Πραιτώρων.Και οι Καλένδες του μηνός ήταν αφιερωμένες στον Ιανό.
Ο Ιανουάριος αντιστοιχεί στον δωδέκατο μήνα του ρωμαϊκού ημαρολογίου,στον πέμπτο μήνα του βυζαντινού και εκκλησιαστικού ημερολογίου και στον πρώτο του ισχύοντος Γρηγοριανού.Επίσης αντιστοιχεί κατά το ήμισυ με τον Γαμηλιώνα και τον Ανθεστηριώνα του αττικού ημερολογίου,τον Σαβάθ των Εβραίων και τον Τωβί των Αιγυπτίων.
Στη Θράκη αλλά και άλλες περιοχές οι αγρότες έπαιρναν αγιασμό του Αγ.Βασιλείου σε ένα δοχείο στο οποίο έριχναν λίγους <<παράδες>>,και λίγο στάρι,κριθάρι ή φασόλια.Πήγαιναν στα σπαρμένα χωράφια τους όπου έριχναν τον αγιασμό μαζί με τους σπόρους,για να φύγουν τα σκουλήκια,ενώ κρατούσαν τα κέρματα.
Οι αγρότες πάντα είχαν μια ιδιαίτερα ζωντανή σχέση με τον Γενάρη και αυτό φαίνεται και από τα πολλά ονόματα που του έχουν δώσει.Εκτός από Γενάρης σε ορισμένους τόπους αποκαλείτο και <<γεννοβολητής>>,επειδή γεννούν τα κατσίκια.Σε άλλες περιοχές ονομαζόταν<<γατόμηνας>> ή <<κατόμηνας>> επειδή ζευγαρώνουν οι γάτες,<<καλαντάρης>>(από το λατινικό calendae,δηλ.καλένδες,που σήμαινε την πρωτομηνιά και μάλιστα αυτή του Ιανουαρίου),<<μεσοχείμωνος>>,<<κρυαρίτης>>(λόγω κρύου),<<μεγάλος μήνας>> ή <<τρανός>>.
(από το βιβλίο<<Ελλήνων Χρόνος 2003>>,Εκδ.Παπαδημητρίου)
ΑΦΗΣΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ
ΘΑ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙΣ ΣΧΟΛΙΟ ΣΕ ΛΙΓΗ ΩΡΑ
ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΜΕΛΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΣΧΟΛΙΑΣΕΙΣ